Wat is (ambulante) compressie therapie?

Compressie therapie betekent letterlijk "drukbehandeling". In de praktijk wordt vaker gesproken van ambulante compressie. Bij ambulante compressietherapie worden elastische zwachtels gebruikt om oedeem in bijvoorbeeld een arm of been terug te dringen zodat het weer een stabiele omvang krijgt. Door het aanleggen van zwachtels wordt van buitenaf een continue druk gegeven. Deze druk gaat het uittreden van vocht tegen en ondersteunt de afvoer van lymfe. Een ander gunstig effect is dat de 'spierpomp' beter werkt. Door de tegendruk van het verband, drukken kleine spierbewegingen, het onderhuidse weefsel en de huid steeds tegen het verband aan. Elke spierbeweging werkt dan als een soort pomp. Veel lichaamsbeweging is daarom essentieel voor een succesvolle behandeling.

Compressie therapie is essentieel en indien goed toegepast zeer effectief.  Als er sprake is van oedeem (vocht) kan men de behandeling starten met zwachtelen. Met behulp van korte rek zwachtels wordt druk uitgeoefend  op het onderbeen. Hierdoor komt de doorbloeding beter op gang en verdwijnt het vocht. De frequentie van het zwachtelen is afhankelijk van de hoeveelheid vochtproductie van het veneuze ulcus, de conditie van het veneuze ulcus, de hoeveelheid oedeem en de mobiliteit van de patiënt. Zwachtel bij veel wondvocht en oedeem in het begin dagelijks, anders volstaat drie keer per week. Zodra de benen slank gezwachteld zijn en er een genezingstendens zichtbaar is, neemt de zwachtelfrequentie af naar twee keer per week. De zwachtels blijven dag en nacht zitten. Indien door het zwachtelen het oedeem verdwenen is, kunnen de zwachtels vervangen worden door aangemeten therapeutische elastische kousen als ambulante compressietherapie.

De volgende ambulante compressie therapieën zijn mogelijk:

  • Zwachtelen : met korte rek zwachtels, wordt als eerste ingezet indien er redelijk/veel vocht in het been aanwezig is.

  • Wrap systemen (onder andere Velcro, Ready wrap): dit zijn systemen die de patiënt zelfredzaam maken, zijn makkelijk zelf aan te brengen en een goed alternatief als compressie therapie.

  • Steunkousen: kunnen worden aangemeten indien het been nagenoeg zijn normale omtrek heeft. Afhankelijk van de ernst van het oedeem zal de klasse worden aangepast. Deze varieert van klasse II tot/met klasse IV en zijn onderverdeeld in rondbrei en vlakbrei.

 

Nabehandeling middels compressie

Het dragen van compressie therapie is zeer belangrijk daar deze zorgen dat er extra ondersteuning plaats vindt om het bloed vanuit het been terug te pompen naar het hart. Het bloed moet een hele weg omhoog afleggen en dat terwijl de zwaartekracht tegen werkt. Steunkousen zorgen ervoor dat de kuitspierpomp optimaal ondersteund wordt en zo de afvoer van vocht en afvalstoffen uit het been verdwijnt. En er daardoor een verbeterde bloedcirculatie ontstaat, en zorgen voor minder vermoeide en zware benen met minder vocht.

Mobilisatie

Het in beweging blijven is essentieel om de kuitpomp te blijven activeren en er zo voor te zorgen dat het teveel aan vocht wordt afgevoerd

Leefregels

  • Beweeg veel (lopen, fietsen, zwemmen) en draag daarbij een elastische kous (ook bij warm weer, dan is deze juist het hardst nodig). Dit is een van de belangrijkste leefregels.  
  • Voorkom overgewicht  
  • Vermijd knellende kledingstukken als strakke broeken, elastieke banden en dergelijke.
  • Zorg voor gemakkelijk schoeisel. Hoge hakken verhinderen een goede pompwerking van de kuitspieren.
  • Leg de benen omhoog bij langdurig zitten. Zo nodig kan ook het voeteneinde van het bed iets worden verhoogd, mits men daardoor niet kortademig wordt.

Verwijsindicatie

  • Patiënten met een enkel-armindex < 0,9 dienen doorwezen te worden voor een duplexonderzoek ter beoordeling van de conditie van de been arteriën.
  • Patiënten met een enkel-armindex < 0,6 en een arteriële druk < 70 mmHg zijn absolute contra-indicaties voor ambulante compressietherapie, dit kan anders leiden tot arteriële ischemie.