Binnen het motto ‘voorkomen is beter dan genezen’ is primaire preventie het startpunt. Het gaat hierbij om het aanmeten van een gezonde leefstijl. Veel hart- en vaatklachten hebben direct of indirect te maken met bloeddruk, cholesterol en suikergehalte. Het is belangrijk dezelaag te houden. Een gezonde leefstijl helpt. Dat betekent voldoende bewegen, niet roken, matig alcoholgebruik, gezonde voeding en ontspanning. Dat is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Veel mensen hebben er moeite mee om hun leefgewoonten te veranderen. Toch is het erg belangrijk dat u zich bewust bent van uw leefstijl en deze waar nodig verandert. Een gezonde leefstijl draagt altijd bij aan een betere gezondheid.
Ontspannen
Ieder van ons kent wel enige vorm van stress. Dat is ook heel normaal. Teveel stress is echter niet goed. Het is belangrijk om de juiste balans tussen stress en ontspanning te vinden. Teveel stress kan verschillende klachten veroorzaken, waaronder duizeligheid, hoofdpijn, hartkloppingen, pijn in nek of rug, hoge bloeddruk en maag- of darmklachten. Bij beginnende stress is het belangrijk ervoor te zorgen dat de stress niet tot ernstige klachten leidt. Een aantal nuttige tips kunnen u hierbij helpen:
- Pieker niet over het verleden of de toekomst, u leeft nu!
- Praat over uw problemen. Samen ziet u meer oplossingen dan alleen.
- Lijken uw problemen het gevolg te zijn van uw werk, praat er dan over met uw leidinggevende. Probeer samen de oorzaak te vinden en kijk naar mogelijke oplossingen.
Daarnaast is het belangrijk om voldoende te slapen.
Voldoende bewegen
We brengen steeds meer tijd van ons leven zittend door: voor de tv, achter de computer, in de auto en op kantoor. Om allerlei redenen lijkt het sporten er bij veel mensen telkens niet van te komen. Toch weten we vrijwel allemaal dat bewegen erg goed is voor de gezondheid .Het houdt ons fit en het speelt een grote rol in het voorkomen van ziekten en aandoeningen, waaronder hart- en vaatziekten, diabetes en kanker. Ook heeft bewegen een positief effect op uw geestelijke gezondheid. Door te bewegen zit u lekkerder in uw vel en daarnaast zijn sociale contacten goed voor u.
De Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen (NNGB) adviseert volwassenen om per dag minimaal 30 minuten matig intensief te bewegen. Doe dit op minstens 5, maar bij voorkeur 7 dagen per week. Wat 'matig intensief' bewegen is verschilt per leeftijdsgroep. Voor volwassenen onder de 55 jaar is dit bijvoorbeeld wandelen met een snelheid van 5 km per uur of fietsen met een snelheid van 15 km per uur. Voor 55-plussers is wandelen met een snelheid van 4 km per uur al 'matig intensief'. De NNGB moet gezien worden als een ondergrens. Met meer inspanning kan meer gezondheidswinst worden behaald. Voor wie zijn fitheid wil verbeteren is een dagelijks half uur matig intensief bewegen onvoldoende. Voor mensen die willen afvallen of die na een afvalpoging op gewicht willen blijven wordt aanbevolen om minimaal 45-60 minuten per dag matig intensief te bewegen. Overigens hoeven die minuten niet per se in één keer gehaald te worden: met 2 x 30 of 3 x 20 minuten kom je ook op 60 minuten uit. Afspreken om regelmatig samen met iemand te gaan wandelen of fietsen kan helpen om van een goed voornemen een goede gewoonte te maken.
Stoppen met roken
We hoeven u vast niet te vertellen dat roken slecht is voor uw gezondheid. De nicotine in tabak zorgt ervoor dat bloedvaten smaller worden en dat ze beschadigd raken. De bloedvaten worden uiteindelijk steeds nauwer, wat kan leiden tot een hartinfarct. Daarnaast zorgt nicotine ervoor dat het hart sneller gaat kloppen. Ook krijgt het hart minder zuurstof.
En roken heeft nóg meer nadelige effecten op uw gezondheid dan u denkt! Naast het verhoogde risico op hart- en vaatziekten, longziekten en kanker, kan roken onder andere ook leiden tot meer hoesten, slechtere conditie, koude handen en voeten en huidverslechtering. Denk ook eens aan alle andere gevolgen van roken, zoals de hoge kosten van een pakje sigaretten en de kosten voor het vaker moeten verven van uw huis. Stoppen met roken levert al na enkele weken gezondheidsvoordelen op, zoals meer lucht, betere geur en smaak, gezondere huidskleur, minder hoesten, warmere handen en voeten en zich fitter voelen. Stoppen met roken levert van alle genoemde leefstijlfactoren de grootste vermindering van het risico.
Het is voor veel mensen niet eenvoudig om te stoppen met roken. Steun uit de omgeving kan helpen. Dat kan steun zijn van familieleden of vrienden, maar ook steun van lotgenoten die u tegenkomt op een cursus 'Stoppen met roken'. Bespreek met uw arts/verpleegkundige wat voor u een goede ondersteuning zou kunnen zijn. Voor veel mensen is een gewichtstoename een ongewenste bijwerking van het stoppen met roken. Wees hierop voorbereid, maar laat u er niet door ontmoedigen. De gewichtstoename kan beperkt blijven, wanneer u van een goed voedingsplan gebruik maakt. Bespreek dit vooraf met uw arts/verpleegkundige en laat u eventueel verwijzen naar een diëtist.
Wilt u stoppen, maar lukt het niet zelf?
Stoppen met roken is moeilijk om alleen te doen. Daarom biedt de polikliniek Longziekten van het Maastricht UMC+ (MUMC+) u de mogelijkheid om hierbij persoonlijke begeleiding te krijgen van een gecertificeerd stoppen met roken coach. Meer informatie vindt u in het informatieblad Stoppen met roken.