Aandoeningen

Wat is hoge bloeddruk?

Hoge bloeddruk of hypertensie is de belangrijkste risicofactor voor hart- en vaatziekten. Ongeveer 25% van de volwassen bevolking heeft hoge bloeddruk; veel van hen hebben hier geen weet van of hebben een bloeddruk die onvoldoende onder controle is. Hoge bloeddruk is sterk leeftijd-gebonden: van alle mensen ouder dan 70 jaar heeft ruim 60% hypertensie. Met andere woorden: de vergrijzing resulteert ook in meer mensen met hoge bloeddruk. Bovendien is het zo dat elke verhoging van de bloeddruk op hogere leeftijd  extra risico op een event (hartinfarct, hersenbloeding etc.) oplevert.

Symptomen

Mensen met een hoge bloeddruk merken daar meestal niets van. Bij ernstige of langdurig verhoogde niet-behandelde bloeddruk kunnen wel symptomen optreden. Deze symptomen zijn:

• Hoofdpijn
• Vermoeidheid
• Duizeligheid
• Slecht zien
• Misselijk en overgeven
• Pijn op de borst en kortademigheid
• Rusteloosheid

Oorzaken

• Ouderdom
• Nierproblemen
• Bepaalde medicatie
• Leefstijl

Gevolgen

Langdurig hoge bloeddruk beschadigt de wanden van de slagaders. Dit bevordert het ontstaan van slagaderverkalking. Door slagaderverkalking worden de vaten minder elastisch en de bloeddruk neemt verder toe. De voortdurende druk op de vaten kan schade aanrichten aan de organen. Bijvoorbeeld de hartspier, slagaders, hersenen, ogen en nieren.

Wat is Trombose?

Trombose is een aandoening waarbij er bloedstolsels ontstaan in de bloedvaten. Een bloedstolsel kan een bloedvat geheel of gedeeltelijk afsluiten. Het kan levensbedreigend zijn als er een bloedstolsel terecht komt in de longen.

Een ander woord voor bloedstolsel is ‘trombus'. Vandaar dat deze aandoening ‘trombose’ heet. Trombose ontstaat meestal in een ader. Een ader is een bloedvat dat bloed naar het hart toe voert. Een ander woord voor ader is vene, vandaar dat deze vorm van trombose veneuze trombose heet. Als mensen het over trombose hebben, bedoelen ze meestal veneuze trombose. Een bloedstolsel kan ontstaan in een ader die vlak onder de huid ligt, maar ook in een ader die dieper gelegen is. In dit laatste geval is er sprake van diep veneuze trombose (DVT). Als het bloedstolsel loskomt van de ader spreken we over een embolie. 

Sluit een bloedstolsel een slagader af, dan is er sprake van arteriële trombose. Gevolgen zijn o.a. een hartinfarct of herseninfarct. Het kan ook aanleiding geven tot de chronische aandoening PAV (perifeer arterieel vaatlijden).

Oorzaken

Trombose ontstaat als het systeem van stolling en antistolling uit balans is. In ons bloed zitten stoffen die zorgen voor stolling: als we een wondje hebben maakt het lichaam snel een stolsel aan zodat het bloeden stopt. Op dat moment stopt ook de stolling en wordt een overtollig stolsel weer afgebroken. Zo blijft het systeem van stolling en antistolling in evenwicht. Bij trombose gaat het mis in dit systeem: het bloed stolt terwijl er geen wond is of het blijft stollen ook als de wond al dicht is. Er zijn drie factoren die daarbij een rol spelen: de toestand van de vaatwand, de toestand van de bloedstroom en de samenstelling van het bloed. Deze drie factoren worden de Trias van Virchow genoemd. 

Als een van deze drie factoren verandert, neemt het risico op bloedstolsels toe:

1. De wand van een bloedvat is aangetast, bijvoorbeeld door een operatie of bij aderverkalking, dan kan makkelijk een stolsel ontstaan aan de vaatwand.
2. Het bloed langzamer stroomt door lang stilzitten of liggen bijvoorbeeld na een operatie of bij ziekte, is de kans groter dat er een stolsel ontstaat.
3. De samenstelling van bloed verandert, door bijvoorbeeld zwangerschap of ziekte, dan kan eerder een stolsel ontstaan.

©Trombosestichting

Wat is angina pectoris?

Bij inspanning of in rust voelt u een drukkend, zwaar gevoel midden op de borst. Deze pijn kan uitstralen naar de nek, kaak, armen of rug. Deze pijn, ook wel angina pectoris genoemd, ontstaat doordat het hart tijdelijk te weinig zuurstof krijgt door een vernauwing in de kransslagader. Dit is een vorm van coronair lijden. Het hart krijgt op dat moment onvoldoende bloed toegevoerd om het zijn werk te laten doen. Bekijk voor meer informatie onderstaand filmpje.

 © Hartstichting

Symptomen

U merkt niet meteen als u vernauwingen in de kransslagaders heeft. Vaak ontstaan klachten pas als een van de kransslagaders meer dan 50% vernauwd is. Het proces van vernauwing van de kransslagaders is dan al langer bezig.
In rust heeft het hart minder zuurstof nodig dan bij inspanning. In de beginfase van angina pectoris treden de klachten vooral op als het hart zich harder moet inspannen dan normaal, zoals bij:

• Lichamelijke inspanning of sport
• Heftige emoties
• Het verwerken van een zware maaltijd
• Overgang van een warme naar een koude omgeving

Bij deze situaties voelt u: 

• Een beklemmende, drukkende of benauwende pijn midden in de borst 
• Uitstralende pijn naar de onderkaak, hals, schouderbladen, armen, rug of maagstreek
• Misselijk en zweterig

Oorzaken

De meest voorkomende oorzaak is een vernauwing in de kransslagaders, als gevolg hiervan stroomt er minder bloed door de kransslagaders en is er eerder een kans op een zuurstoftekort.
Andere hartaandoeningen veroorzaken soms ook klachten van pijn op de borst. Voorbeelden zijn: 

• Hartklepaandoening: er stroomt bloed terug naar de andere hartruimten en het hart kan minder goed druk opbouwen om bloed rond te pompen.
• (ernstige) Hartritmestoornissen: de hoeveelheid bloed die wordt rondgepompt wisselt bij een onregelmatige of snelle hartslag.

Soms heeft pijn op de borst niets te maken met het hart, maar komt het bijvoorbeeld van de longen, spieren, maag of slokdarm.